Een blog van Joyce Cordus
Afgelopen weekend was ik op het North Sea Jazz festival. Er was één zangeres, Lizz Wright, die me tot tranen toe roerde. Het was niet alleen haar donkere, warme en soepele stemgeluid dat me raakte. Ook waarover ze zong ontroerde me vaak. Zo zong ze, bijvoorbeeld, het lied Sweet feeling. Een liedje over ontrouw en de gevolgen daarvan voor een relatie. Wat voor soort ontrouw is dan eigenlijk niet eens belangrijk. Uit dat liedje bleven me de volgende woorden bij:
‘Please forgive me
For doing you wrong
Oh, I hope you will
I’m so sorry
For all the pain I put you through
But I still got the same sweet feeling for you’
Het valt me overigens op dat het in liedjes best vaak en makkelijk over vergeven gaat. In het dagelijks leven lijkt dat anders. Daar wordt het eerder gezien als een ‘zweverig’ onderwerp. De wetenschap over vergeving laat echter iets heel anders zien. Al ruim 20 jaar onderzoekt Fred Luskin met zijn Stanford Forgiveness Project de wetenschappelijke en psychologische waarde van vergeving. Hij leert de deelnemers in dat project, in sessies van anderhalf uur, hoe ze van hun diepgewortelde woede af konden komen, en de daders konden vergeven. Met opzienbarende resultaten. Zo bleek een groep vrouwen van wie de zoon was vermoord, na het volgen van zijn training, beduidend beter in staat te zijn de moordenaars te vergeven. Ook werd duidelijk dat het gevoel dat hun iets was aangedaan sterk was afgenomen: van 8,6 naar 3,4 op een schaal van 1 tot 10. Ook bleken de vrouwen in belangrijke mate optimistischer. Bij deelnemers van een andere groep daalden hun depressieve gevoelens met 20 procent. Stress-symptomen zoals duizeligheid, hoofd- en buikpijn daalden zelfs met 35 procent.
Hier gaat het over deelnemers die iets hebben meegemaakt dat zonder meer levens ontwrichtend is. Geen wonder dat zij moeite hebben om te vergeven. Het ‘wonder’ is dat zelfs in die gevallen vergeving mogelijk blijkt wat bovendien een enorme positieve invloed blijkt te hebben op het geestelijk en lichamelijk welzijn van de deelnemers.
Daarvoor moet je wel door een heel proces. Volgens Luskin verloopt dat proces van jezelf het verdriet gunnen tot het vertellen van een nieuw verhaal over jezelf, dat niet (langer) in het teken staat van slachtofferschap. Vergeven is dus mogelijk en in onze tijd misschien wel meer dan noodzakelijk. In een interview met De Correspondent zegt Luskin: ‘De wereld snakt naar vergiffenis om een einde te maken aan de verbittering, het slachtofferschap en de wrok die het leven van zo veel mensen vergallen. Al die verwoeste levens, al die haat overal… Het zijn vooral wonden die niet geheeld zijn. Mensen hebben grote behoefte aan loslaten’ (zie www.decorrespondent.nl voor het interview met als titel ‘De wetenschap laat zien dat vergeving écht helend werkt).
Vroeg of laat worden we allemaal geconfronteerd met momenten en ervaringen die extra moeilijk of pijnlijk voor ons zijn (geweest) en waar we onder lijden. Dat is vaak best een uitdaging. We leven nu eenmaal als niet-perfect mens in een ingewikkelde samenleving. We maken daarin zelf soms fouten, uitglijders of nemen – achteraf gezien – niet-behulpzame beslissingen, terwijl we ook te maken hebben met de imperfectie van anderen in hun gedrag. En we moeten ook de pijn van de ander onder ogen kunnen en durven zien. In de woorden van Lizz Wright: ‘I’m so sorry for all the pain I put you through’.
Dat alles vraagt echter een belangrijke mate van mindfulness, opmerkzaamheid. Als we (leren) leven met mindfulness én vergevingsgezindheid, leven we met meer gemak en souplesse. Daarom hebben Frits Koster en ik de Mindfulness Based Training in Forgiveness (MBTF) ontwikkeld. In de hoop dat vergeving niet alleen in de muziek maar ook in het dagelijks bestaan een belangrijk thema gaat worden.
Tekst blog: Joyce Cordus, 15 juli 2024
