Een blog van Frits Koster en Joyce Cordus
Op 7 oktober 2023 escaleerde het geweld in het Midden-Oosten toen Hamas raketten op Israël afvuurde en een ongekende operatie begon in Zuid-Israël, waarbij doelbewust burgers werden gedood, verwond, verkracht en ontvoerd. Dit bracht een enorme schok teweeg in de wereld, vergelijkbaar met de impact van de aanslag op de Twin Towers in New York op 11 september 2001. Israël beantwoordde en beantwoordt dit geweld nu met een operatie die als intentie heeft alle Hamas-strijders in de Gazastrook te elimineren; hierbij zijn inmiddels vermoedelijk meer dan 18000 Palestijnse burgers gedood en zijn er enorm veel gewonden als ‘bijkomstige schade’ (collateral damage). Men spreekt van een ernstige humanitaire crisis in de Gazastrook.
Het probleem blijkt diep te zitten en betreft een strijd tussen verschillende volkeren, waarbij het heel moeilijk is een specifieke groep aan te wijzen als verantwoordelijk voor alle ellende. Het is voor buitenstaanders – zoals ook de auteurs van deze blog – dan ook ontzettend moeilijk of zelfs onmogelijk een zogenaamde ‘schuldvraag’ te beantwoorden. In deze context is dat misschien ook helemaal niet nodig.
Eén ding is namelijk wel zeker. De huidige spiraal van geweld in het Midden-Oosten en het lijden dat dit meebrengt zullen waarschijnlijk niet zomaar eindigen door geweld als middel te blijven hanteren. Het zal geen duurzame vrede brengen.
De waarde van praten
Elkaar vergeven is nu waarschijnlijk een veel te hoog doel en we beseffen dat er maar weinig mensen naar ons zullen luisteren. Toch lijkt het ons zinvol in deze blog alle partijen te verzoeken of misschien wel te smeken: ‘Stop alsjeblieft met het geweld en ga en blijf met elkaar praten. Elke dag dat er geen geweld plaatsvindt is hierin al waardevol’ Dit vraagt een bepaalde moed, namelijk de moed om over gevoelens van wrok en hard geworden overtuigingen heen te stappen. Desmond Tutu, die de Nobelprijs voor de Vrede mocht ontvangen in 1984, verwoordde dit als volgt: “Als je vrede wilt, praat je niet met je vrienden. Je praat met je vijanden.” Er zijn gelukkig voorbeelden in de wereldgeschiedenis waar dit in een moeilijke conflictsituatie uiteindelijk toch heel waardevol heeft uitgewerkt. Kijk bijvoorbeeld naar Zuid-Afrika en Noord-Ierland.
Deze houding van ‘wrok niet verder voeden en uitleven’ geldt natuurlijk net zo goed voor conflicten dichterbij, bijvoorbeeld op ons werk, in de familie of in onze vriendenkring. Zoals de Dalai Lama stelt: ‘Liefde en compassie zijn noodzakelijkheden, geen luxeartikelen. Zonder hen kan de mensheid niet overleven.’
– Frits Koster en Joyce Cordus, december 2023
